FSC – Forest Stewardship Council A.C. jest organizacją promującą odpowiedzialne gospodarowanie zasobami leśnymi świata. Skupia właścicieli i zarządców lasów, organizacje społeczne i przyrodnicze, firmy przetwórstwa drzewnego i papierniczego, sieci handlowe oraz osoby prywatne, zainteresowane odpowiedzialną gospodarką leśną. Posiadacze certyfikatu FSC muszą spełnić szereg warunków i kryteriów, które w przypadku zarządców i właścicieli lasów w Polsce  zapisane są w Tymczasowym Krajowym Standardzie Odpowiedzialnej Gospodarki Leśnej w Polsce. Wypełnienie warunków określonych Standardem kontrolowane jest podczas corocznych audytów. Certyfikat przyznaje się na 5 lat. RDLP w Zielonej Górze posiada certyfikat FSC od 2001 r.         
Jednym z elementów ww. standardu jest stosowanie i prowadzenie odpowiedniej polityki w zakresie stosowania środków ochrony roślin. FSC określiła listę substancji aktywnych (FSC-STD-30-001a EN FSC), których nieuzgodnione zastosowanie skutkuje odebraniem lub zawieszeniem certyfikatu. Na liście tej znajduje się m.in. substancja aktywna o nazwie diflubenzuron, która wchodzi w skład środka ochrony roślin Dimilin 480 SC. W przypadku konieczności użycia takiego środka ochrony roślin, posiadacz certyfikatu FSC musi  ubiegać się o specjalną derogację, zgodnie z procedurą opisaną w dokumencie FSC-PRO-30-001 z 01.08.2015 roku, której elementem są m.in. konsultacje społeczne.

Konieczność ogłoszenia konsultacji społecznych w tej sprawie wynika z przepisów Polityki Pestycydowej Międzynarodowej Organizacji Forest Stewardship Council A.C.  (FSC_POL_30_001_EN_FSC).

Charakterystyka preparatu Dimilin 480 SC

Środek ochrony roślin Dimilin 480 SC jest zarejestrowany do użycia w UE i w Polsce na mocy Decyzji MRiRW nr R-214/2011d z dnia 12.07.2011 r., która zmienia pierwotną Decyzję nr R-5/2008 z 22.01.2008 r. (etykieta środka będąca integralną częścią ww. Decyzji dostępna jest na stronie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi -link).

 Dimilin 480 SC jest powszechnie stosowany od lat w Europie i Polsce na terenie sadów, pieczarkarni oraz na obszarach leśnych. Wykorzystywany jest do zwalczania szkodników pierwotnych sosny (brudnica mniszka, barczatka sosnówka i borecznik sosnowiec). Maksymalna (dopuszczona prawem) dawka tego środka na 1 ha lasu wynosi  0,15 l. Środek w tej dawce jest bezpieczny dla pszczół, gdyż jego szkodliwość dla tych owadów stwierdzono dopiero przy ponad dwukrotnie wyższej dawce - 0,375 l/ha. Nie jest szkodliwy dla ludzi a zalecany w etykiecie środka okres karencji dla runa leśnego wynosi 24 godziny od momentu wykonania oprysku.

Dlaczego właśnie Dimilin 480 SC…?

Zgodnie z ustawą o lasach, w celu zapewnienia powszechnej ochrony lasu, właściciele lasów zobowiązani są do kształtowania równowagi w ekosystemach leśnych, podnoszenia naturalnej odporności drzewostanów, a w szczególności do zapobiegania, wykrywania i zwalczania nadmiernie pojawiającychi rozprzestrzeniających się organizmów szkodliwych (art. 9 ustawy o lasach). Ustawa nakłada na nadleśniczego obowiązek wykonywania zabiegów zwalczających i ochronnych, w razie wystąpienia organizmów szkodliwych w stopniu zagrażającym trwałości lasów (art. 10 ustawy o lasach). Taka sytuacja ma miejsce po raz kolejny na obszarze zarządzanym przez RDLP w Zielonej Górze. W  poprzednich latach, z blisko 100% skutecznością, zastosowaliśmy Dimilin 480 SC do zwalczania gradacji barczatki sosnówki i brudnicy mniszki. Niestety, zagrożenie utrzymuje się nadali kolejne drzewostany podlegają śmiertelnej presji ze strony tej grupy owadów.

Prognoza zagrożenia trwałości drzewostanów sosnowych spowodowanego żerowaniem szkodników pierwotnych sosny w 2018 r. przewiduje, że na 30 tys. ha owady wystąpią w liczebności gradacyjnej (w tym, na znacznej pow. wystąpi wyłącznie barczatka sosnówka), której ograniczenie możliwe jest wyłącznie dzięki zastosowaniu skutecznego środka ochrony roślin. Czas reakcji i konieczność dotarcia ze środkiem w korony drzew wymusza użycie technik agrolotniczych. W kolejnych latach spodziewamy się wzrostu zagrożenia na pozostałych obszarach leśnych będących w zarządzie RDLP w Zielonej Górze. Łączna powierzchnia zagrożonych drzewostanów wynieść może 200 tys. ha. Od roku 2017 populacja brudnicy mniszki na naszym terenie zaczęła osiągać liczebności gradacyjne. Sytuacja ta może potrwać nawet kilka lat. Niestety często (również w 2018 roku), wespół z jednym gatunkiem owada w tych samych drzewostanach odnotowujemy krytyczne zagrożenie od kilku innych (np. barczatka sosnówka z brudnicą mniszką, barczatka sosnówka z borecznikiem sosnowcem. Dimilin 480 SC jest jedynym, skutecznym środkiem ochrony roślin zarejestrowanym w Polsce, który może być jednocześnie zastosowany do ograniczenia liczebności kilku gatunków jednocześnie. Dzięki temu możemy skrócić czas trwania oprysków i przede wszystkim ograniczyć do minimum ilość zastosowanego środka na jednostkę powierzchni. Każdego roku dokonujemy oceny zagrożenia drzewostanów w oparciu o metodykę i zalecenia zawarte w Instrukcji Ochrony Lasu, odbywa się to na podstawie oceny liczebności owadów zimujących w ściółce leśnej oraz liczebności gąsienic żerujących w koronach drzew. Dodatkowo dynamika i liczebność populacji poszczególnych gatunków owadów określana jest na podstawie oceny liczebności motyli podczas rójki i zniesionych jaj. Mapa obszary RDLP (link) obrazuje lokalizację obszarów leśnych, na których spodziewane jest krytyczne zagrożenie ze strony barczatki sosnówki, brudnicy mniszki i borecznika sosnowca w ciągu najbliższych pięciu lat.

W sytuacji kiedy konieczne dla ratowania drzewostanów będzie wykonanie zabiegów z użyciem Dimilinu 480 SC, zostanie wykorzystana metoda agrolotnicza, przeprowadzona w oparciu o przepisy wynikające z obowiązującego w tym zakresie prawa polskiego i UE. Zabiegiem objęte zostaną jedynie tereny leśne, z wyłączeniem położonych w 100 metrowej strefie buforowej od pasiek, krawędzi jezdni dróg publicznych zaliczanych do kategorii dróg krajowych, zbiorników i cieków wodnych, oraz innych nie będących celem zabiegu terenów nieużytkowanych rolniczo. Na czas zabiegu i karencji środka zostanie  wprowadzony czasowy zakaz wstępu do lasu.

Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Zielonej Górze, dzięki pozytywnej decyzji Komitetu Pestycydowego FSC uzyskała derogację na stosowanie Dimilinu 480 SC do końca 2018 roku. Niestety, jak uzasadniono powyżej zagrożenie ze strony szkodników pierwotnych sosny na naszym obszarze wyłącznie wzrasta a dotychczas nie zarejestrowano alternatywnego, akceptowalnego przez FSC preparatu do ograniczania ich liczebności, stąd konieczność wystąpienia o ponowną derogację. Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe podejmuje szereg działań mających na celu opracowanie skutecznej metody ochrony drzewostanów sosnowych przed skutkiem żeru barczatki sosnówki, brudnicy mniszki i boreczników, której wdrożenie pozwoliłoby uniknąć stosowania diflubenzuronu  Są one jednak jeszcze w fazie badań i testów, stąd nie mogą być stosowane na szeroką skalę (m.in. prowadzi się badania rejestracyjne nowych, bezpieczniejszych środków ochrony roślin, opracowywane są metody mechaniczne – pułapki lub biologiczne – zastosowanie parazytoidów owadów szkodliwych).

Przebieg konsultacji społecznych

Prosimy o zgłaszanie uwag odnośnie użycia przez RDLP w Zielonej Górze środka ochrony roślin – Dimilin 480 SC w terminie do 16.03.2018 r. (45 dni od daty ukazania się niniejszej informacji) pocztą tradycyjną z dopiskiem „konsultacje FSC” lub w formie elektronicznej na adres email sekretariatu RDLP w Zielonej Górze w temacie wiadomości wpisując hasło „konsultacje FSC”.

Dane do korespondencji:
Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Zielonej Górze
ul. Kazimierza Wielkiego 24a
65-950 Zielona Góra
e-mail: sekretariat@zielonagora.lasy.gov.pl

Informacje telefoniczne, dotyczące zagadnienia opisanego preparatu, osoby zainteresowane mogą uzyskać kontaktując się z pod nr tel. +48 68 325 44 51 w. 331. 

Więcej informacji o certyfikacji FSC znajdą Państwo na stronie organizacji (link).        

Autor: Marta Wiler
Fot.- archiwum RDLP w Zielonej Górze