Poniższy tekst podsumowuje efekty przeprowadzonych służb patrolowych i prezentuje skalę ujawnionych naruszeń przepisów, ze szczególnym uwzględnieniem przypadków nielegalnego wjazdu pojazdami i kradzieży drewna. Jest to dowód na to, jak ważna jest stała kontrola i edukacja w ochronie przyrody. Akcję prowadzono w 39 rezerwatach przyrody oraz na obszarach będących w zarządzie Lasów Państwowych położnych w ich bezpośrednim sąsiedztwie. 

Kto, nie będąc do tego uprawniony albo bez zgody właściciela lub posiadacza lasu, wjeżdża pojazdem silnikowym, zaprzęgowym lub motorowerem do nienależącego do niego lasu w miejscu, w którym jest to niedozwolone, albo pozostawia taki pojazd w lesie w miejscu do tego nieprzeznaczonym, podlega karze grzywny).

Działaniami objęto również pomniki przyrody oraz użytki ekologiczne. Akcja miała charakter prewencyjno-kontrolny oraz edukacyjno-informacyjny. Strażnicy przy wykorzystaniu nowoczesnych rozwiązań technicznych takich jak monitoring wizyjny czy bezzałogowe statki powietrzne (drony) patrolowali i monitorowali cenne przyrodniczo obszary zarówno w porze dnia, jak i nocy, w różne dni tygodnia w tym soboty, niedziele oraz święta.

Łącznie przeprowadzono 726 służb patrolowych, z tego znaczna część odbyła się przy współudziale innych służb mundurowych, głównie Policji. Podczas prowadzonej akcji nie odnotowano zdarzeń o charakterze niebezpiecznym. Podejmowane interwencje w większości dotyczyły obszarów leśnych poza samymi rezerwatami – w sąsiedztwie terenów objętych prawnie taką formą ochrony ujawniono m.in. ponad 200 przypadków nielegalnego wjazdu pojazdami do lasu, 20 przypadków kradzieży drewna i nielegalnego wyrębu drzew, a także naruszenia przepisów przeciwpożarowych oraz przypadki zaśmiecania terenów leśnych.

Na terenie rezerwatów przyrody, pomimo objęcia ich wzmożonym patrolowaniem oraz monitoringiem wizyjnym stwierdzono stosunkowo mało przypadków naruszeń obowiązujących przepisów (łącznie 6 ujawnionych przypadków związanych z nielegalnym wjazdem pojazdami, co podlega karze grzywny w myśl art. 161 kodeksu wykroczeń).

Na terenie rezerwatu przyrody, bez względu na jego rodzaj czy przedmiot ochrony obowiązuje 27 zakazów wskazanych w art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, są to między innymi zakazy: chwytania lub zabijania dziko występujących zwierząt, zbierania lub niszczenia jaj, postaci młodocianych i form rozwojowych zwierząt, umyślnego płoszenia zwierząt kręgowych, zbierania poroży, niszczenia nor, gniazd, legowisk i innych schronień zwierząt oraz ich miejsc rozrodu; zbioru dziko występujących roślin i grzybów oraz ich części, z wyjątkiem miejsc wyznaczonych przez regionalnego dyrektora ochrony środowiska; ruchu pieszego, rowerowego, narciarskiego i jazdy konnej wierzchem, z wyjątkiem szlaków i tras narciarskich wyznaczonych przez regionalnego dyrektora ochrony środowiska… Naruszenie opisanych zakazów jest wykroczeniem i zgodnie z art. 127 pkt 1 lit. b ustawy o ochronie przyrody, może skutkować karą grzywny lub aresztu.

Przypominamy, że rezerwaty przyrody tworzone są w celu ochrony najcenniejszych elementów przyrody, które mają szczególną wartość naukową, przyrodniczą, krajobrazową lub kulturową.

Główne cele tworzenia rezerwatów przyrody to:

• Ochrona rzadkich gatunków roślin i zwierząt – zwłaszcza tych zagrożonych wyginięciem.
• Zachowanie naturalnych ekosystemów – np. pierwotnych lasów, torfowisk, łąk, jezior czy wydm.
• Utrzymanie różnorodności biologicznej – czyli bogactwa gatunków i ich siedlisk.
• Ochrona unikatowych form terenu i zjawisk przyrodniczych – np. jaskiń, źródeł mineralnych, gołoborzy.
• Prowadzenie badań naukowych i edukacji przyrodniczej – rezerwaty stanowią cenne laboratoria przyrody.
• Zachowanie równowagi ekologicznej i naturalnych procesów przyrodniczych – bez ingerencji człowieka lub z jej ograniczeniem.

Polecamy film "Łagowskie rezerwaty przyrody" wyprodukowany na zlecenie Nadleśnictwa Świebodzin. Decyzją Organizatorów International Tourfilm Academy w edycji festiwalu 2024 FilmAT Festival film otrzymał I nagrodę w kategorii Produkt turystyczny/turystyka ekologiczna.