Ochrona lasu Ochrona lasu

Waldschutz

Das Wissen zum Thema der in der Natur vorkommenden Prozesse, sowie die Kontrolle des Zustands der Forstumwelt ermöglichen dem Forstwirt die rechtzeitige Diagnose von Gefahren, die den Waldbestand beeinträchtigen könnten. Jedes Jahr werden die Maßnahmen zur Erhaltung des Bestandes des Waldes und der Steigerung seiner natürlichen Widerstandsfähigkeit gegen schädliche Faktoren ergriffen.

Die Gefahren werden in drei Gruppen geteilt:

  • biotische Gefahren (z. B. Schädlinge, pathogene Pilze, pflanzenfressende Säugetiere),
  • abiotische Gefahren – extreme atmosphärische Phänomene (z.B. starker Wind, Schnee, Dauerregen, hohe und niedrige Temperaturen),
  • anthropogene – durch Menschen hervorgerufen (z.B. Brand, Industrieverschmutzung, Waldverunreinigung).

Las jest miejscem życia wielu gatunków owadów. W specyficznych warunkach, niektóre z nich mogą stanowią zagrożenie dla trwałości lasu, zwłaszcza wtedy gdy występują w formie gradacji, czyli w znacząco zwiększonej liczbie, np. 1000-krotnie w stosunku do stanu „normalnego". Zadaniem leśników jest niedopuszczenie do takich sytuacji lub jeżeli już do niej doszło – skuteczne ograniczenie liczebności szkodników. W ostatnich latach do najbardziej niebezpiecznych owadów należą brudnica mniszka i barczatka sosnówka. Występują one na terenie RDLP w Zielonej Górze w takiej ilości, że konieczne jest ich zwalczanie przy pomocy wyspecjalizowanych środków chemicznych. Do takich działań wykorzystywane są samoloty typu AN – 2R (popularny „Antonow") wyposażone w nowoczesną aparaturę do wytwarzania mikrokropel i urządzenia typu GPS AGRO, naprowadzające samolot na miejsce zagrożenia i pozwalające na precyzyjne wykonanie zabiegu. W latach 2012 i 2013 powierzchnia objęta takim zabiegiem w RDLP w Zielonej Górze wynosiła ok. 27 tys. ha rocznie. Używamy wyłącznie bezpiecznych dla ludzi i pszczół preparatów chemicznych. Działają one selektywnie, wyłącznie na organizm szkodliwego owada. Termin i sposób prowadzenia takiego zabiegu jest ściśle skorelowany z fazą rozwoju owada, rośliny żywicielskiej oraz pogodą, a także podlega on rygorom prawno-formalnym obowiązującym w tym zakresie w Polsce.
Szkodliwe owady dzielimy na:

  • szkodniki pierwotne, które atakują zdrowe drzewa (np. foliofagi, czyli owady liściożerne),
  • szkodniki wtórne – atakujące i zasiedlające drzewa, które zostały osłabione wskutek działania innych czynników (suszy czy zanieczyszczeń przemysłowych).

Najwięcej szkód wyrządzają owady, których larwy (gąsienice) zjadają igły lub liście drzew. Poważne problemy sprawiają też owady żerujące na korzeniach drzew i krzewów.
Regularnie pojawiające się problemy z gradacyjnym występowaniem niektórych gatunków owadów spowodowane są głównie tym, iż na przeważającym obszarze RDLP w Zielonej Górze występują ubogie w gatunki drzewostany sosnowe, rosnące na słabych glebach. Masowe występowanie szkodników pierwotnych tych drzewostanów notowano już przed II WŚ i niezmiennie trwa ono do dziś. W związku z tym, na szeroką skalę prowadzone są nie tylko prace diagnostyczno-prognostyczne ale także działania na rzecz poprawy odporności drzewostanów, m.in. poprzez retencjonowanie wody czy też wzbogacanie ich składów gatunkowych.

Grzyby patogeniczne
Należą do jednych z najważniejszych czynników chorobotwórczych drzewostanów. Szczególnie niebezpieczne są: korzeniowiec wieloletni wywołujący chorobę o nazwie huba korzeniowa oraz popularne opieńki powodujące opieńkową zgniliznę korzeni. Niezwykle istotna w wypadku występowania tych patogenów jest permanentna kontrola stanu sanitarnego drzewostanów i usuwanie drzew porażonych a także, w razie potrzeby, stosowanie preparatów ochronnych, które zawierają inne grzyby, z punktu widzenia człowieka – pożyteczne, bo będące konkurencją dla szkodliwych.
Ssaki roślinożerne
Wysokie koszty pociąga za sobą ochrona najmłodszego pokolenia lasu, które stanowi szczególnie atrakcyjny pokarm dla wielu zwierząt leśnych. Odnowienia i zalesienia nie byłyby możliwe, gdyby nie zastosowano grodzenia upraw, palikowania poszczególnych sadzonek czy innych sposobów zabezpieczania przed zwierzyną, np. smarowanie drzewek repelentami.

 

Rozmiar szkód spowodowanych silnymi wiatrami w drzewostanach powyżej 20 lat w okresie od 2006 do 2011 roku

 

Rok

Nadleśnictwo

dzień, miesiąc wystąpienia

Zakres rzeczowy w ha

 
     

w RDLP Zielona Góra

w Polsce

2006

Świebodzin

20 maja i 21 czerwca

471

 

 

Bytnica

 

180

 

 

Brzózka

 

5

 

 

Gubin

 

3

 

Razem 2006 r.

659

28 000

   

2007

Babimost

18-21 stycznia (huragan "Cyryl") oraz kwiecień i maj

4

 

 

Bytnica

 

1980

 

 

Gubin

 

4

 

 

Krzystkowice

 

13

 

 

Lipinki

 

22

 

 

Lubsko

 

16

 

 

Sława Śląska

 

3

 

 

Sulechów

 

8

 

 

Szprotawa

 

14

 

 

Świebodzin

 

17 120

 

 

Torzym

 

16

 

 

Wolsztyn

 

5

 

 

Wymiarki

 

12

 

 

Zielona Góra

 

8 725

 

 

Żagań

 

506

 

Razem 2007 rok

28 448

273 000

   

2008

Bytnica

styczeń i lipiec

32

 

 

Lubsko

 

9

 

 

Szprotawa

 

1

 

 

Krzystkowice

 

1

 

 

Cybinka

 

0

 

Razem 2008 r.

43

61 000

   

2009

Bytnica

maj i lipiec

11

42 000

Razem 2009 r.

11

42 000

   

2010

Gubin

lipiec i sierpień

62

 

 

Zielona Góra

 

12

 

 

Wolsztyn

 

7

 

 

Wymiarki

 

2

 

Razem 2010 r.

83

38 000

   

2011

Sława Śląska

czerwiec

52

 

 

Lipinki

 

2

 

Razem 2011 r.

54,4

52 000

   

Ogółem w latach 2006-2011

29 298

494 000

   

 

Zestawił: Piotr Nietopiel
w oparciu o materiały Instytutu Badawczego Leśnictwa 

Średnia (0 Głosy)