• Wszystkie nadleśnictwa RDLP Zielona Góra zaliczone są do I (najwyższej) kategorii zagrożenia pożarowego lasów (duże zagrożenie).
• Lasy zielonogórskie należą do najbardziej palnych w Polsce.
• Wynika to z dominującego udziału siedlisk borowych (56 %) i sosny jako gatunku panującego (niemal 90 %) oraz przewagi drzewostanów młodszych klas wieku (średni wiek drzewostanów wynosi 52 lata).

OCHRONA PRZECIWPOŻAROWA – RDLP Zielona Góra

1. System obserwacyjny

Sieć punktów obserwacyjnych stanowią dostrzegalnie klasyczne obsadzane przez obserwatorów.

Na terenie RDLP jest ich ogółem: 66 szt., w tym:

• dostrzegalnie metalowe – 61 szt.
• dostrzegalnie murowane/betonowe – 3 szt.
• maszt z kamerą TV przemysłowej – 2 szt.

Murowana wieża obserwacyjno-widokowa

• znajduje się na terenie LKP Bory Lubuskie (Nadleśnictwo Lubsko) – wybudowana ze środków Phare, NFOŚiGW oraz Lasów Państwowych

2. Monitoring i detekcja

OSŁONA METEOROLOGICZNA (METEOROLOGICZNE PUNKTY POMIAROWE)

• 10 automatycznych stacji meteorologicznych, w tym:
• 4 punkty prognostyczne
• 6 pomocniczych punktów pomiarowych

Stopień zagrożenia pożarowego lasu (SZPL)

Określanie stopnia zagrożenia pożarowego lasu w strefach prognostycznych:

• pomiar wilgotności ściółki leśnej (Bśw) oraz wilgotności względnej powietrza na wysokości 0,5 m nad poziomem gruntu o godz. 9.00 i 13.00
• ustalanie stopnia zagrożenia na godziny ranne oraz popołudniowe danego dnia
• ogłoszenie zagrożenia pożarowego dla nadleśnictw i straży pożarnej

System łączności oraz współpraca w Państwową Strażą Pożarną:

obejmuje łączność radiową, telefoniczną i internetową w Punktach Alarmowo-Dyspozycyjnych (PAD) oraz ze stanowiskami kierowania Państwowej Straży Pożarnej.

Wspólne ćwiczenia taktyczno-bojowe Kompani gaśniczej WOO „Żagań” (fot.M.Cieślik)

RDLP w Zielonej Górze nawiązuje współpracę z Państwową Strażą Pożarną w zakresie koordynacji akcji gaszenia pożarów lasu o charakterze regionalnym zgodnie z wymogami obowiązującej Instrukcji Ochrony Przeciwpożarowej Lasu. Zawarto również porozumienie między RDLP a Komendantami Wojewódzkimi PSP w Szczecinie i w Gorzowie Wlkp. a także w RDLP w Szczecinie w sprawie powołania Stałego Zespołu ds. ochrony przeciwpożarowej lasów województwa lubuskiego i zachodniopomorskiego. W latach 2019-2023 odbywało się kilka spotkań Stałego Zespołu ds. ochrony przeciwpożarowej lasów województwa lubuskiego i zachodniopomorskiego. Ponadto w roku 2019 przeprowadzono ponadregionalne ćwiczenia ratownicze LP wspomaganych jednostkami Centralnego Odwodu Operacyjnego KSRG pod nazwą „Ognista Puszcza”.

Ponadregionalne ćwiczenia ratownicze LP wspomaganych jednostkami

Centralnego Odwodu Operacyjnego KSRG pod nazwą „Ognista Puszcza” (fot.M.Cieślik)

3. Informacje i mapowanie

Zbiór informacji o terenie na potrzeby ochrony ppoż. lasu

RDLP w Zielonej Górze korzysta od 2019 roku z udostępnionego serwisu mapowego z podkładami Leśnej Mapy Numerycznej obsługującej zdarzenia w zasięgu działania jednostek organizacyjnych RDLP w Zielonej Górze (w szczególności pożary lasu i inne zdarzenia nadzwyczajne) oraz wizualizację na mapie w czasie rzeczywistym zaangażowanych sił i środków (zdefiniowanych użytkowników).

• usługa web dostępna we wszystkich PAD nadleśnictw i RDLP
• mapa przeciwpożarowa ustalenie miejsca pożaru
• automatyczne generowanie mapy dojazdowej do pożaru (dyspozycyjno – operacyjnej) na podstawie:

    - namiarów z dostrzegalni przeciwpożarowych,

    - znanych współrzędnych geograficznych,

    - wskazanego adresu leśnego pożaru,

Wycinek mapy z serwisu mapowego RDLP w Zielonej Górze

Przedmiotowe rozwiązanie, w postaci kompleksowej usługi, zapewnia niezawodny i sprawny serwis dostępny do informacji pożarowej w jednostkach organizacyjnych RDLP w Zielonej Górze, zarówno służbom w biurach jak i w terenie. Jednocześnie wymiana informacji o zdarzeniach oraz zaangażowanych siłach i środkach z Państwową Strażą Pożarną wpływa na usprawnienie prowadzonych działań oraz bezpieczeństwo osób biorących bezpośredni udział w akcjach ratowniczych w lasach.

4. Modelowanie i symulacja

• ostrzeganie i analiza aktualnej sytuacji pogodowej

pogoda pożarowa – temperatura powietrza > 24oC, wilgotność względna powietrza < 40%, wilgotność ściółki leśnej <12%, brak opadów atmosferycznych, brak zachmurzenia lub zachmurzenie małe

• symulacja rozwoju pożaru po jego zaistnieniu w oparciu o rzeczywiste warunki na potrzeby nadleśnictwa oraz Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego

program komputerowy Model pożaru lasu (IBL)

5. Zarządzanie akcją gaśniczą

Pełnomocnik nadleśniczego – podstawowe zadania:
1) bieżące śledzenie zagrożenia pożarowego lasu wynikające z okresu fenologicznego, aktualnych warunków meteorologicznych oraz innych czynników rzutujących na możliwość powstania pożaru w lesie bądź jego bezpośrednim sąsiedztwie;

2) sprawowanie nadzoru nad funkcjonowaniem systemu obserwacyjno-alarmowego;

3) bieżące uzgadnianie dyspozycyjności systemu wykrywania pożarów z sąsiadującymi nadleśnictwami;

4) kontrolowanie stanu technicznego i gotowości do użycia sprzętu przeznaczonego do gaszenia i dogaszania pożarów;

5) w razie potrzeby udanie się na miejsce pożaru;

6) ustalenie na gruncie faktycznego adresu zdarzenia, rozpoznanie sytuacji pożarowej, ocena rozmiaru pożaru i jego dynamiki;

7) przekazywanie na bieżąco do PAD informacji o sytuacji pożarowej, siłach i środkach będących na miejscu pożaru oraz o ich zapotrzebowaniu;

8) organizowanie działań zmierzających do ograniczenia rozprzestrzeniania się pożaru i innych zagrożeń do czasu przybycia straży pożarnej i przekazanie kierowania KDR z ramienia OSP lub PSP;

9) współdziałanie z KDR poprzez udzielanie informacji dotyczących terenów zarządzanych przez LP objętych akcją oraz pomocy przez siły i środki będące w dyspozycji nadleśnictwa;

10) koordynowanie działań sił i środków LP skierowanych do akcji;

11) dokumentowanie przebiegu akcji ratowniczo-gaśniczej;

12) w zależności od sytuacji przejęcie stosownym protokołem pożarzyska lub terenu od KDR;

13) zorganizowanie akcji dogaszania i dozorowania pożarzyska, wyznaczenie pracownika terenowej Służby Leśnej odpowiedzialnego za likwidację zarzewi ognia oraz kontrola wykonywania tych zadań;

14) uczestniczenie w zbieraniu materiałów niezbędnych do sporządzenia dokumentacji popożarowej oraz ustaleniu przyczyn pożaru;

15) współuczestniczenie w sprawdzeniu dokumentów finansowo-księgowych związanych z uregulowaniem należności kosztów akcji, według potrzeb;

16) realizacja innych czynności zleconych przez nadleśniczego, wymagających podjęcia

niezwłocznych działań w celu ograniczenia skutków innych zdarzeń nadzwyczajnych.

6. Rejestrowanie i przetwarzanie

Rejestrowane są wszystkie zdarzenia – pożary i interwencje na potrzeby:

• profilaktyki
• analizy kosztów
• oceny organizacji i funkcjonowania systemu
• bazy danych do tworzenia raportów

7. Lotnicze patrolowania i gaszenie pożarów lasu

Samoloty czarterowane – Aeroklub Ziemi Lubuskiej w Przylepie:

Samoloty gaśnicze AN-2R:

Samolot patrolowy Cesna 172:

Stopień gotowości startowej dla gaśniczych statków powietrznych wg Instrukcji ochrony przeciwpożarowej lasu [min].

Samolot gaśniczy AN2 (fot.M.Cieślik)

Czas od zadysponowania statku powietrznego do wykonania startu w zależności od stopnia zagrożenia pożarowego lasu (SZPL):

1 SZPL – 15 minut
2 SZPL – 10 minut
3 SZPL – 10 minut

Wybrane projekty w zakresie ochrony przeciwpożarowej realizowane na terenie RDLP w Zielonej Górze .

Pilotażowe wdrożenie, w ramach wymiany dobrych praktyk (program EFFMIS z udziałem Instytutu Badawczego Leśnictwa), wybranych rozwiązań hiszpańskich w ochronie  Przeciwpożarowej lasu (EMERCARTO i NOMO).

Pilotażowe wdrożenie opracowanej przez Instytut Badawczy Leśnictwa na zlecenie Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych aplikacji „Model pożaru lasu" (symulacja rozwoju pożaru lasu).
Kontynuacja projektu sieciowania dróg leśnych i publicznych w ramach całej RDLP w Zielonej Górze (nawigacja do pożaru lasu).
Współpraca transgraniczna w zakresie zapobiegania i zwalczania pożarów lasu z Urzędami Leśnymi Wschodniej Saksonii w Niemczech

Projekt: "Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – zapobieganie, przeciwdziałanie oraz ograniczanie skutków zagrożeń związanych z pożarami lasów" Głównym celem projektu jest zmniejszenie negatywnych skutków wywoływanych przez pożary w lasach oraz sprawne lokalizowanie źródła zagrożenia i minimalizowanie strat, a w dalszej perspektywie – zmniejszenie średniej powierzchni pożarów i rozszerzenie obserwacji obszarów leśnych, szczególnie w nadleśnictwach zakwalifikowanych do I kategorii zagrożenia pożarowego.

Zadanie:

Zakup samochodów patrolowo-gaśniczych Ford Ranger dla 17 nadleśnictw w RDLP Zielona Góra

Zakup 17 lekkich samochodów patrolowo-gaśniczych dla nadleśnictw był jednym z zadań zrealizowanych w ramach „Kompleksowego projektu adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – zapobieganie, przeciwdziałanie oraz ograniczanie skutków zagrożeń związanych z pożarami lasów”.

Samochody przeznaczone są do:

• samodzielnego gaszenia pożarów lasu w fazie początkowej, szczególnie pożarów pokrywy gleby, nieużytków, kontroli innych zagrożeń pożarowych występujących w bliskim sąsiedztwie z lasami,

• współdziałania z jednostkami ochrony przeciwpożarowej w prowadzeniu działań ratowniczo-gaśniczych na terenach leśnych,

• patrolowania obszarów leśnych i wykonywania czynności rozpoznawczo--operacyjnych,

• dogaszania i dozorowania pożarzyska.

Samochód patrolowo-gaśniczy Ford Ranger (fot.M.Cieślik)

Zadanie:

Rozwój i modernizacja istniejących dostrzegalni pożarowych

- budowa dostrzegalni przeciwpożarowej w Nadleśnictwie Wolsztyn w Leśnictwie Nowy Dwór,

- przebudowa dostrzegalni pożarowej Dłużek w Nadleśnictwie Lubsko w Leśnictwie Jasień,

- modernizacja dostrzegalni poprzez wykonanie instalacji fotowoltaicznej i elektrycznej w Nadleśnictwie Cybinka,

- przebudowa dostrzegalni poprzez wykonanie przyłącza elektroenergetycznego w Nadleśnictwie Torzym,

- Wykonanie instalacji fotowoltaicznej i elektrycznej na dostrzegalnie Lubrza, Łagów, Błonie w Nadleśnictwie Świebodzin,

- wykonanie instalacji elektrycznej na dostrzegalni przeciwpożarowej w m. Klików w Nadleśnictwie Żagań,

Zadanie:

Zakup nowoczesnego sprzętu umożliwiającego lokalizację i wykrywanie pożarów

- dostawa i montaż sprzętu do lokalizacji pożarów w Nadleśnictwie Cybinka oraz Żagań,

- dostawa i montaż instalacji fotowoltaicznej wraz monitoringiem na dostrzegalniach ppoż. Huta i Powodowo w Nadleśnictwie Wolsztyn,

- budowa masztu do celów łączności w Nadleśnictwie Żagań,

Dostrzegalnia przeciwpożarowa w Nadleśnictwie Świebodzin (fot.M.Cieślik)